Düyun-u Umumiye, 1881 ile 1939 yılları arasında faaliyet gösteren ve Osmanlı Devleti’nin borçlarını denetlemek amacıyla kurulan bir kurumdur. Düyun-u Umumiye 1881 yılında kurulduğunda tahtta İkinci Abdülhamid bulunuyordu. Günümüzde İstanbul Erkek Lisesi’nin bulunduğu binada faaliyet göstermiştir.
Düyun-u Umumiye neden kurulmuştur?
Osmanlı Devleti, 1854 yılında gerçekleşen Kırım Savaşı sırasında ilk defa dış borçlanma yoluna gitmiş ve zaman içerisinde bu borçlarının miktarı oldukça artmıştır. Abdülmecid’in tahtta bulunduğu Kırım Savaşı sırasında 3 milyon sterlin borç alınmıştı. Bundan sonraki süreçte borçlanma sürdürüldü. Öyle ki 1854 yılından 1874 yılına dek 15 kez borçlanma yoluna gidilmişti. 1875 yılında Ramazan Kararnamesi ile moratoryum ilan edildi. Osmanlı Devleti, beş yıl boyunca borç taksitlerinin ancak yarısını ödeyeceğini bildirdi.
1881 yılında Muharrem Kararnamesi olarak bilinen anlaşmayla birlikte Düyun-u Umumiye İdaresi kuruldu. Düyun-u Umumiye’de şu ülkelerin temsilcileri bulunuyordu: Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya ve Avusturya.
Düyun-u Umumiye’nin kurulmasının ardından alkol, damga, tütün, pul, tuz, balık avı ve ipek gelirleri bu kuruma bırakıldı. Bunların dışında Bulgaristan vergisi, Kıbrıs adasının gelir fazlası ve Doğu Rumeli vergisi de bu kuruma tahsis edildi.
Düyun-u Umumiye, şüphesiz Osmanlı Devleti’nin ekonomik bağımsızlığı için son derece olumsuz bir kurumdu. Bu kurumun denetim görevine Lozan Barış Antlaşması ile birlikte son verilmiştir. Bu tarihten sonra yalnızca Osmanlı Devleti’nden kalan borçların paylaştırılması görevini sürdürdü. Türkiye, Osmanlı Devleti’nden kalan borcun son taksitini ise 1954 yılında ödedi.
İlk yorum yapan siz olun