Tanzimat Fermanı nedir? Hakkında kısaca özet bilgi

Osmanlı Devleti, merkezi otoritesini güçlendirmek ve toprak kayıplarını önlemek için 19. yüzyılda birtakım ıslahatlar yaptı. Bunlardan biri de 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı’dır. Peki, Tanzimat Fermanı nedir? Tanzimat Fermanı neden ilan edildi? Sonuçları nelerdir? Tanzimat Fermanı hangi padişah döneminde ilan edildi?

Tanzimat Fermanı nedir?

Tanzimat Fermanı, Türk tarihinde Batılılaşmaya doğru hukuk alanında atılan ilk adım olarak kabul edilmektedir. Bu ferman dönemin Dışişleri Bakanı Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanmıştır. Bu sırada tahtta Abdülmecid oturuyordu.

Osmanlı tarihinde Tanzimat Fermanı’nın ilan edildiği 1839 yılından Birinci Meşruriyet’in ilan edildiği 1876 yılına kadar geçen süreye Tanzimat Dönemi adı verilmiştir.

Tanzimat Fermanı neden ilan edildi?

Bu fermanın ilan edilmesindeki en büyük amaç devletin sınırları içinde yaşayan Müslüman ve Hristiyan halk arasında bütünlük sağlamaktır. Nitekim 1789 yılındaki Fransız İhtilali‘nin ardından ortaya çıkan milliyetçilik fikri, tüm Avrupa’ya hızla yayılmaktaydı. Bu durum özellikle çok uluslu imparatorluklar için endişe verici bir gelişmeydi.

Bu fermanla Avrupa ülkelerindeki yönetim anlayışı getirilmek istenmiştir. Ayrıca, bu şekilde Avrupalı devletlerin de desteğinin alınması amaçlanmıştır.

Tanzimat Fermanı’nın sonuçları nelerdir?

Tanzimat Fermanı’nın sonuçlarını maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz:

• Tanzimat Fermanı, esas olarak halkın isteğiyle hazırlanmış bir düzenleme değildir. Bu sebeple başlangıçta halk arasında anlaşılmadı. İmparatorluğun çeşitli bölgelerine fermanın anlaşılmasını sağlamak için görevliler gönderildi.

• Bu fermanla birlikte azınlıklara ait birtakım mahkemeler kuruldu. Bu mahkemelerde farklı kuralların uygulanması ülkedeki hukuk birliğinin bozulmasına yol açmıştır.

• Bu dönemde Tercüman-ı Ahval, Ceride-i Havadis ve Tasvir-i Efkar gibi gazeteler yayın hayatına başlamıştır. Bu yayınlar okuma yazma oranının artmasını ve halkın gelişmeleri yakından takip etmesini sağlamıştır.

• Medreseler dışındaki eğitim kurumlarının bağlandığı Maarif Nazırlığı kuruldu.

Tanzimat Fermanı’nın ardından 1856 yılında Islahat Fermanı ilan edilmiştir.