İkame mal nedir, ne işe yarar? İkame mal örnekleri

İkame mal nedir, ne işe yarar? İkame malın özellikleri nelerdir? Bu konu hakkında merak edilen soruları ve yanıtları bir araya getirdik.

İkame mal nedir?

İkame, bir şeyi başka bir şeyin yerine koyabilme anlamına gelmektedir. İkame kelimesinin anlamı buyken ikame etmek kelimesinin anlamı da bir şeyi başka bir şeyin yerine koyabilme işidir. İkame mal da bir malın yerini alabilecek, onun görevini yapabilecek mallardır.

İkame mal ne işe yarar?

İkame mal sayesinde bir ihtiyaç doğrultusunda alınması gereken bir mal, ürün veya hizmetin tükenmesi durumunda onun yerine başka bir ürün, mal veya hizmet konulur. Böylelikle tüketicinin söz konusu ihtiyacı giderilmiş olur. Yani kısaca ikame mal sayesinde tükenmiş bir ürün yerine onun yerini tutabilecek başka bir ürün konularak tüketicinin ihtiyacının karşılanması söz konusudur.

İkame malın özellikleri

İkame mal bir başka ürünün karşıladığı ihtiyacı karşılama yeterliliği olan bir ürün olmalıdır. Eğer yerine koyulan mal yerine konulduğu malın karşıladığı ihtiyacı karşılayamıyor, özelliklerini taşımıyor ise ikame mal olarak kullanılması imkansızdır.

İkame malın yerine konulduğu mal ile maliyet açısından kapışabilmesi gerekmektedir. Yani ikame malın sağlayacağı faydanın maliyetinden daha fazla olması, en azından maliyetine değmesi gerekmektedir. Müşterinin ihtiyaç duyduğu mala erişiminin sağlanması ve işletmeyle arasında kötü bir etkileşim olmaması için bazen ikame mal işletmeye para kaybettirse bile müşteri kazandırması açısında önemlidir.

İkame malın tüketici tarafından yadırganmaması, tüketicinin ikame malın onun ihtiyacını karşılayacağına inanması oldukça önemlidir. Aksi taktirde ikame mal görevini yapabilecek yeterliliğe sahip olsa bile görevini tamamlayamamış olur. Bunun nedeni malın sahip olduğu itibar olabilir. Bu nedenle ikame alınmış malın piyasada sağlam bir imajının bulunması önemlidir.

Tüketici özel olarak ikame malın kendisini istemeyebilir. Bunun nedeni ikame malın yalnızca o tüketici üzerinde bırakmış olduğu kötü bir izlenim olabilir. Tüketicinin söz konusu ikame malla özel olan kötü bir tecrübesi de bulunabilir. Bu durumda ikame malın müşteriye bireysel olarak uygun olması da gereklidir diyebiliriz.

İkame mallara örnek

İkame mal kavramının daha iyi anlaşılması için çeşitli örnekler üzerinden olayı somutlaştırabiliriz. Örnek olarak bir kıraathane elindeki siyah çayların bitmesi üzerine yeni mal edinene kadar gelen müşterilerine onların da istekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda oralet, yeşil çay, kahve, sıcak kivi, meyve suyu, sıcak çikolata gibi ürünleri servis edebilir. Bu ürünler duruma göre çayın yerini tutabilecek ürünlerdir. Yani çay için ikame mal stokunu oluşturabilirler.

Bir başka örnek durumda arkadaşlarımızla çorba içmek üzere çorbacıya gidebiliriz. Çorbacıya giderken aklında mercimek çorbası içmek olan bir arkadaşımız çorbacıya vardığımızda mercimek çorbasının olmadığını görebilir. Bu arkadaşımızın mercimek çorbası yerine ezogelin çorbası içmesi ikame mal durumuna örnek olarak verilebilir.