Farabi kimdir? Kısaca hayatı ve eserleri

Farabi kimdir? Farabi’nin eserleri nelerdir? Bu makalemizde Farabi’nin hayatı ve eserlerine dair bilinmesi gerekenleri kısaca derledik.

Farabi kimdir?

Farabi, İslam dünyasının felsefe alanındaki öncülerinden sayılan tanınmış bir filozof ve bilim adamıdır . Tam ismi Ebu Nasır Muhammed bin Muhammed el-Farabi olan Farabi, Batı’da Alpharabius olarak da tanınmaktadır. Farabi, 872 yılında Türkistan’da Farab yakınlarında Vasic adlı küçük bir köyde dünyaya gelmiştir. Ailesi aslında İranlı kökenlidir, ancak ataları Türkistan’a yerleşmişlerdir . Farabi, bir generalin çocuğu olarak ilk eğitimini Farab ve Buhara’da almış, daha sonra yüksek öğrenim için Bağdat’a gitmiştir. Bağdat’ta çeşitli bilim dallarında ve dillerde bilgi sahibi olmuştur. Hayatının büyük bir bölümünü Halep’te Şii Hamdani hanedanının hizmetinde geçirmiş ve kralın güvendiği danışmanlarından biri olmuştur. 950 veya 951 yılında Şam’da şekilde vefat etmiştir.

Farabi’nin eserleri

Farabi’nin eserleri arasında İlimlerin Sayımı (İhsa’ül Ulûm), Faziletli Şehir (El-Medinetü’l Fâzıla), Siyasetu’l-Medeniye, Kitâbu’t-Tenbih, El-Medhal fi’l-Mûsiki gibi eserler yer almaktadır

Farabi, fen bilimi, felsefe, mantık, sosyoloji, tıp, matematik ve müzik gibi alanlarda önemli katkılarda bulunmuştur. Özellikle felsefe, mantık ve sosyoloji alanlarındaki katkıları dikkat çekici ve ansiklopedik niteliktedir. Bir filozof olarak, Platon ve Aristoteles’in felsefelerini İslam felsefesi ile uyumlu hale getirmeye çalışan bir Yeniplatoncu (Neoplatonist) olarak nitelendirilebilir. (1)

Aristoteles’in başlıca eserlerinin birçoğunu Arapçaya aktarmış, bu eserlerin daha iyi kavranmasını sağlayan açıklamalar yazmıştır. İslam felsefe geleneğinde, ‘ilk öğretmen’ olarak anılan Aristoteles’ten sonra ‘İkinci Öğretmen’ (el-muallimü’s-sani) olarak adlandırılır.

Sosyoloji alanında ünlü Erdemli Şehir (Ara Ehli’l-Medineti’l-Fazıla) başta olmak üzere birkaç kitap kaleme almıştır. Ayrıca müzik üzerine de Müzik Kitabı (Kitab’ül-Musika) adlı bir kitap yazmıştır. Müzik sanatı ve bilimi konusunda büyük bir uzman olan Farabi, müzik notaları bilgisine katkıda bulunmanın yanı sıra, birkaç müzik aleti de icat etmiştir.

Kaynakça

(1) “Farabi kimdir?”, Kafkasya Üniversitesi, Erişim Tarihi: 05.04.2023